De voormalige Hogere Burger School (HBS) in Kampen is getransformeerd tot appartementencomplex. Dit hebben we in opdracht van IJsselheem gedaan. Het gebouw is grondig gerenoveerd aan de buitenkant. Binnenin zijn 59 appartementen en twee ontmoetingsruimtes gerealiseerd.

44 huurappartementen en 15 appartementen

Het appartementencomplex bestaat in totaal uit 59 appartementen en 2 algemene woonkamers.

De 44 huurappartementen zijn bedoeld voor ouderen met een intensieve zorgvraag. Ze kunnen zich daar straks thuis voelen en, samen met hun partner, zelfstandig blijven wonen en leven.

De andere 15 appartementen zijn voor cliënten van PGVZ. Zij kunnen daar zelfstandig wonen met begeleiding vanuit PGVZ.

Restaureren

Het gebouw stamt uit 1890. De buitenzijde van dit ruim 140 jaar oude gebouw is gerestaureerd en in stand gehouden.

Het gebouw heeft inmiddels een nieuwe functie, namelijk een zorgfunctie. Met het oog daarop, zijn bijvoorbeeld een aantal ramen aangepast. Tijdens de “oude” functie van schoolgebouw waren de ramen zo hoog mogelijk, zodat de leerlingen niet naar buiten konden kijken tijdens de lessen. Sommige ramen zijn nu zó aangepast, dat ze elektrische bedienbaar open kunnen. Ook zijn ramen en vensterbanken toegankelijker geworden door de binnenvloeren te verhogen. Zo kunnen de bewoners nu vanuit een zittende positie naar buiten kijken. Uiteraard hebben we dit gedaan zonder het authentieke karakter van de buitengevel te verliezen.

Het was een innovatief gebouw voor zijn tijd. Zo waren er destijds al verschillende gevelbanden in de gevel opgenomen die van prefab beton gemaakt zijn. Uiteraard zijn deze gevelbanden hersteld.

We hebben de gevelelementen gerestaureerd, waaronder de graffito rondbogen, het metsel- en voegwerk en de dakkapellen.

Verder is er onder andere geschilderd, gevoegd en gemetseld, in kleuren die passen bij het gebouw.

Het dak is geïsoleerd en er komen aan de achterzijde grote dakramen in. Zo konden we op voor zolderappartementen genoeg daglicht creëren.

Binnenkant

Aan de binnenkant van het gebouw vond de transformatie plaats.

De fundering is hersteld; het gebouw is namelijk in de loop van de tijd verzakt.

Zoals eerder genoemd hebben we ook de vloeren verhoogd. Daaronder komt het leidingwerk voor de appartementen.

En om het gebouw helemaal geschikt te maken voor haar nieuwe functie plaatsten we twee liften in het gebouw.

Een aantal onderdelen van dit pand is rijkscultureel erfgoed. Dit hebben wij gehandhaafd en gebruikten wij in de transformatie, zodat zij niet verloren zouden gaan. Bijvoorbeeld de deurkozijnen met aftimmeringen, het oorspronkelijke trappenhuis en diverse plafonds zijn hersteld.

Eeuwenoude tunnels

Tijdens graafwerkzaamheden voor de fundering van de appartementen vonden we een eeuwenoud tunnelsysteem. De twee goed bewaarde tunnels bleken een onderdeel van de verdedigingswerken van het Van Ingenbastion dat in de vroege zeventiende eeuw is aangelegd.

Op de plek van de tunnels zouden vijf of zes funderingspalen de grond in gaan. Er is uiteindelijk een nieuw funderingsplan gemaakt. Hierdoor blijven de tunnels gespaard.

Inmiddels heeft de stadsarcheoloog de gevonden tunnels ingetekend op oude kaarten van Kampen.

Karakteristieke elementen

De HBS is een rijksmonument, dus alle bestaande karakteristieke elementen moesten worden behouden. Dat is geen probleem. We zijn in het bezit van het ERM-certificaat (Stichting Erkende Restauratiekwaliteit Monumentenzorg) en dus een erkend restauratiebouwbedrijf voor monumenten.

De uitdaging qua ontwerp en uitvoering zat in de functieverandering van het gebouw. Bijvoorbeeld in de eerder genoemde aanpassing van de ramen in combinatie met de verhoogde vloeren met de oorspronkelijke binnendeurkozijnen. Ook wet- en regelgeving zijn nu vele malen strenger.

De verwachte oplevering van het appartementencomplex is najaar 2024.

Wat is er in een jaar gebeurd?

We zijn begonnen met het opbouwen van 4.500 m² steigerwerk, noodzakelijk voor de aanpak van het achterstallig onderhoud. Maar het was niet alleen een kwestie van steigers opzetten en weer afbreken. Het was een proces van zorgvuldige restauratie, toewijding en vakmanschap. Waarbij elk detail met aandacht werd behandeld.

Laat ons je meenemen door het eerste jaar van de restauratie. Bekijk het filmpje hier.

Anne Rupert en haar collega’s hebben de trommelbogen gerestaureerd naar hun oorspronkelijke invulling en kleur. Bekijk het filmpje hier.

Het herstel van vergaan voeg- en metselwerk was een uitdaging die een jaar in beslag nam. Alles is hersteld met zoveel mogelijk dezelfde producten als 140 jaar geleden. Zo gebruikten we kalkmortels in plaats van cement. Cement was namelijk 140 jaar geleden duurder dan kalkmortel. Bekijk het filmpje hier.

Nieuwe dakplaten zijn gelegd, het dak is volledig geïsoleerd en waterdicht gemaakt met spinvlies. Om vervolgens panlatten en dakpannen te plaatsen. Bekijk het filmpje hier.

Vier schilders werkten een jaar lang fulltime aan het herstellen van al het schilderwerk, een taak die geduld en precisie vereiste. Bekijk het filmpje hier.

Vlak voor de bouwvak is het houtwerk in de grondverf gezet en zijn CV-leidingen geïnstalleerd. Bekijk het filmpje hier.

Altijd al willen weten hoe teer van beton wordt verwijderd? Met behulp van een bouchard! Bekijk het filmpje hier.

Tijdens graafwerkzaamheden voor de fundering van de appartement werden eeuwenoude tunnels ontdekt. Wat leidde tot een nieuw funderingsplan in overleg met de stadsarcheoloog. Bekijk het filmpje hier.

De vloeren zijn opgehoogd om ruimte te maken voor het leidingwerk onder de vloeren. Bekijk het filmpje hier.

Verleden en heden smelten samen. Door de kozijnen te repareren met grenen hout, gebroken glas te vervangen door getrokken glas, zoals het vroeger was. En een mooie vondst; onder een dikke laag verf zat het blauwe bord met Gymnasium erop.